भुटानी शरणार्थी बनाएर अमेरिका लैजाने भन्दै गिरोहले नेपाली नागरिकमाथि ठगीधन्दा चलाएको विषयमा संघीय संसद्का दुवै सदनमा आइतबार चर्को बहस भएको छ । बजेट अधिवेशनको पहिलो बैठकमै सत्तापक्ष, प्रतिपक्ष र स्वतन्त्र सांसदले करोडौं ठगी गर्ने गिरोह, सरकारले गरिरहेको अनुसन्धान र राजनीतिक दाउपेचका विषयमा आवाज उठाएका हुन् । 
प्रतिनिधिसभाको पहिलो बैठक आइतबार ४ बजे सुरु भएको थियो । राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले पठाएको अधिवेशन आह्वानसम्बन्धी पत्र सभामुख देवराज घिमिरेले वाचन गर्न नपाउँदै सांसदहरूले शरणार्थी प्रकरणका विषयमा बोल्न ‘आकस्मिक समय’ माग गरेका थिए ।
सभामुख घिमिरेले उपलब्ध गराएको आकस्मिक समयमा एमाले प्रमुख सचेतक पदम गिरीले शरणार्थी प्रकरण नौलो नभएको बताए । उनले गत वर्ष भदौ २१ मा राष्ट्रिय सभामा एमाले सांसद पार्वती रावलले यो विषय उठाउँदा सरकारले ध्यान नदिएको उल्लेख गरे ।
‘नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरण अहिले मात्रै उठेको विषय होइन, विभिन्न मिडियामा नै देख्न सकिन्छ । गत वर्ष भदौ २१ मा राष्ट्रिय सभामा एमाले सांसद रावलले यस विषयमा गम्भीरताका साथ सरकारको ध्यानाकर्षण गराउनुभएको थियो । तर सरकारले सुनेन,’ उनले भने, ‘जुनसुकै हिसाबले जुनसुकै क्षेत्रमा भएका भ्रष्टाचार, अनियमितता र कानुन हातमा लिने कुरालाई छानबिनको दायरामा ल्याउनुपर्छ ।’
प्रमुख सचेतक गिरीले सबै घोटालामा एक–एक गरेर कारबाही गर्ने हिम्मत सरकारले जुटाउनुपर्ने र त्यसमा एमालेको साथ र सहयोग रहने बताए ।
‘वाइडबडी घोटाला काण्ड के हो ? बाँसबारी जग्गा घोटाला काण्ड के हो ? बालमन्दिर जग्गा, मातातीर्थ जग्गा, यती, ओम्नी, लडाकु शिविरका घोटाला काण्ड, जहाँ राज्यको अर्बौं रुपैयाँ सम्पत्ति लुटिएको थियो, सीसीटीभी फुटेज र बजेटमा बिचौलिया ल्याइएका काण्डहरूमाथि यो अधिवेशनमा छलफल गरौं,’ उनले भने ।
एमालेकै सचेतक महेश बर्तौलाले नक्कली शरणार्थी प्रकरणले अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा नेपालको छवि धमिलिएको बताए । उनले उक्त प्रकरणमा जोडिएकाहरूलाई सत्तापक्षको आडमा उन्मुक्ति दिन खोजेको आरोप लगाए ।
प्रधानमन्त्रीले नै पूर्वाग्रह राखेर सत्ता पक्षकालाई उन्मुक्ति दिने र कसैसँग पूर्वाग्रह साध्ने मनसाय प्रकट भएको उनको दाबी थियो । एमाले सांसद सूर्य थापाले भने नक्कली शरणार्थी बनेर अमेरिका जान खोज्नेहरूमाथि पनि छानबिन गर्नॅपर्ने बताए । भूटानी शरणार्थी बनेर अमेरिका जान चाहनेहरू नै ‘अपराधी’ रहेको उनको भनाइ थियो । ‘नक्कली भुटानी शरणार्थी बनेर जान चाहने नागरिक पनि अपराधी हो । अपराधीका बारेमा धेरै रुवाबासी नगरौं,’ उनले भने, ‘यो काण्डमा जो–जो फसेका छन् तिनीहरूको छानबिन होस् । दोषीलाई उम्काउने कोसिस नगरियोस्, निर्दोषलाई नफसाइयोस् ।सरकारको नेतृत्व गरिरहेको माओवादीका सांसद माधव सापकोटाले भने एमालेले अभियुक्त जोगाउन विषयान्तर गरिरहेको आरोप लगाए । ‘प्रमुख प्रतिपक्षका साथीहरूले छापामार शैलीमा केही कुरा राख्नुभयो । भ्रष्टाचारीलाई कारबाही गर्नका लागि साँच्चै इमानदार हो भने तपाईंहरू विषयान्तर नगर्नॅस् । प्रधानमन्त्रीले बोलेका कुरालाई खिसिट्युरी गरिराख्नुभएको छ, तपाईंहरूलाई नै त्यसले नांगो बनाइरहेको छ,’ उनले भने, ‘टोपबहादुर रायमाझीलाई इमानदारीपूर्वक ल्याएर कानुनको दायरामा बुझाउनुहोस्, त्यसैमा तपाईंहरूको कल्याण छ ।’
सांसदले नक्कली शरणार्थी प्रकरणका सन्दर्भमा कांग्रेस केन्द्रीय सदस्य तथा सांसद आरजु राणा देउवाको नाम पनि जोडेका थिए । त्यसलाई लिएर राणाले आपत्ति जनाएकी थिइन् । ‘म नभएको दिनमा मेरो नाम इंगित गरेर अनेक थरी प्रश्न उठेको छ र आज पनि प्रश्न उठेको पाएको छु । एउटा नारीले आफ्नो हैसियतमा राजनीति गरेको यो देशमा सह्य हुँदैन रहेछ,’ उनले भनिन्, ‘जसले जे भने पनि मैले केही बिराएको छैन, डराउँदिनँ ।’ सांसद राणाले महिला आफ्नै खुट्टामा अगाडि बढ्दा आरोपित गरिएकाले सबैको सम्पत्ति विवरण सार्वजनिक गर्न चुनौती दिइन् । ‘मेरो श्रीमान् (शेरबहादुर देउवा) ६ पटकसम्म प्रधानमन्त्री भइसक्नुभयो । हाम्रो सम्पत्ति विवरण सरकारसँग सुरक्षित छ । हामी सबै सांसदको सम्पत्ति विवरण सार्वजनिक होस्, वेबसाइटमा राखियोस्, जनताले सबै देखून् ।’
कांग्रेसकै सांसद रामहरी खतिवडाले आफूलाई पनि नक्कली शरणार्थी प्रकरणमा जोडेर समाचार आएको उल्लेख गर्दै पुष्टि गर्न चुनौती दिए । उनले आफू संलग्न रहेको पुष्टि भए राजनीतिक जीवन त्याग्न र कानुनअनुसार कारबाही भोग्न तयार रहेको बताए । ‘भुटानी शरणार्थीका बारेमा कोही दोषी छ भने सरकारले गरेको कारबाही भोग्न तयार हुनुपर्छ,’ उनले भने । खतिवडाले दोषी लुकाउनेलाई के कारबाही हुन्छ भन्ने प्रश्न पनि उठाएका थिए । नजिकका आफ्ना मान्छे पर्न थालेपछि भ्रष्टाचारीलाई जोगाउने खेल रोक्नुपर्नेमा उनले जोड दिए ।
कांग्रेसका सांसद सुनील शर्माले पक्राउ परेकाहरूलाई सरकारी वकिलका अगाडि बयान फेर्न दबाब दिइएको बताए । कांग्रेसकी सरिता प्रसाईं र जसपाकी रन्जुकुमारी झाले भ्रष्टाचारका विषयमा पक्ष र विपक्षमा बोल्न नहुने बताए । ‘हाम्रै बीचका मानिसहरू मानव तस्करमा लागिसके । सांसदहरू मन्त्री बनेर मानव तस्करमा लाग्नु बडो दुःखको कुरा हो । त्यसमा पनि हामी पक्ष र विपक्ष भइरहेका छौं,’ झाले भनिन् ।
एकीकृत समाजवादीका मेटमणि चौधरीले तत्कालीन प्रधानमन्त्रीलाई नै छानबिनको दायरामा ल्याउनुपर्ने माग गरे । ‘तत्कालीन गृहसचिवले समेत नेपालीलाई भुटानी शरणार्थी बनाउने स्वीकार गरिसकेका छन् । तत्कालीन मन्त्री र उच्चपदस्थ कर्मचारीको नाम पनि मुछिन थालेको छ र स्वीकार गर्ने क्रम जारी छ । तत्कालीन सरकार नै यो आपराधिक कार्यमा लागेको जस्तो देखियो,’ उनले भने, ‘त्यसबेलाको प्रधानमन्त्रीलाई समेत अनुसन्धानको दायरामा ल्याउनुपर्छ । अनि मात्रै भ्रष्टाचारीको अनुहार कस्तो छ, कसले भ्रष्टाचार गरेको छ, पत्ता लाग्न सक्छ ।’
स्वतन्त्र सांसद अमरेशकुमार सिंहले पछिल्लो समय मुलुक ‘सर्वदलीय भ्रष्टाचारको नमुना’ बनेको बताए । ‘२०६३ यता सर्वदलीय भ्रष्टाचारको नमुना नेपाल बन्न गएको छ । सर्वदलीय भ्रष्टाचारमा कर्मचारी फसाउने, नेताहरू जोगिने हुन्छ । सबै दलका नेता मिलेर बाँडीचुँडी खाऔं भएको छ,’ उनले भने, ‘सुडान घोटाला नजिकबाट देखेको थिएँ । त्यसमा तीन आईजीपी जेल गए, राजनीतिक नेतृत्व चोखो भयो । अहिले पनि भुटानी शरणार्थीका नाउमा कमिटी गठन गर्दा मन्त्रिपरिषद् र मुख्यसचिवको साइनसमेत छ । गृहमन्त्रालयले समय दिएको छ । विभिन्न अडियो आइरहेका छन् । बहालवाला सचिव नेपालको इतिहासमा पहिलो पटक पक्राउ परेर थुनामा गएको छ । तर त्यो बेलाको मन्त्री कसरी चोखो भयो ?’ यसरी मिलिजुली हुने भ्रष्टाचारको छानबिनमा संसद् मौन रहन नहुने उल्लेख गर्दै उनले अधिकारसम्पन्न छानबिन आयोग गठन गर्न सुझाव दिए ।
प्रतिनिधिसभा बैठकमा अन्य सांसदले पनि नक्कली शरणार्थीका विषयमा आकस्मिक समयमा बोल्न पाउनुपर्ने भन्दै सभामुखसँग समय मागेका थिए । सभामुखले भने ‘आर्थिक वर्ष २०८०/८१ का लागि विनियोजन विधेयकका सिद्धान्त र प्राथमिकता सम्बन्धमा (कर प्रस्तावबाहेक) छलफल गरियोस् भन्ने प्रस्ताव’ अर्थमन्त्री प्रकाशशरण महतले राख्न लागेको भन्दै थप समय दिएनन् । नक्कली शरणार्थी प्रकरण संसद्को आगामी बैठकमा पनि चर्कोसँग उठ्ने संकेत देखिएको छ ।
राष्ट्रिय सभा बैठकमा एमालेका देवेन्द्र दाहालले एमाले नेताहरूका विषयमा पक्राउ पुर्जी जारी भएको हल्ला चलाइएको तर कांग्रेसका नेताहरूबारे केही उल्लेख नभएको भन्दै आपत्ति जनाए । ‘नक्कली भुटानी शरणार्थी बनाएर अमेरिका लैजाने नाममा केही एमाले नेताको नाम मुछिएको छ । पक्राउ पुर्जी जारी गरिएको भन्ने पनि सुनें,’ उनले भने, ‘अडियो प्रकरण पनि आयो । त्यसमा आरजु देउवाले २ करोड र मञ्जु खाँणले ६ करोड बुझेको भन्ने अडियो रेकर्ड पनि सुनियो । उनीहरूलाई यो सरकारले पक्राउ पुर्जी जारी गरेको त सुनेको छैन ।’ उनले बालकृष्ण पन्थी कार्यदलको प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्नुपर्ने र नक्कली शरणार्थी प्रकरणबारे सार्वजनिक रूपमा भइरहेका ‘हल्ला’ बन्द गर्नुपर्ने बताए ।
कांग्रेस सांसद रमेशजंग रायमाझीले पार्टी सचिव तथा सांसद टोपबहादुर रायमाझीलाई भन्दा पनि तत्कालीन सचिवलाई जोगाउन एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली लागिपरेको बताए । ‘प्रतिपक्षी दलको नेतासँग सरकारले कुरा गर्न खोज्दा समय उपलब्ध नहुने, बोलचाल बन्द गर्ने, तर आफ्नो पार्टी सचिवको चर्चा भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा आएपछि धेरै चासो गरेको देखियो,’ उनले भने, ‘तर उहाँले तत्कालीन गृहमन्त्री रामबहादुर थापाका पालाका सचिवहरूको माया लागेर प्रधानमन्त्रीलाई झकझक्याएको हो कि जस्तो लागिरहेको छ । यो प्रकरणमा कांग्रेसका सभापति, पार्टीबाट गृहमन्त्री भएका नेता वा जोसुकै संलग्न भए पनि कारबाही गर्नुपर्ने रायमाझीको माग थियो ।
नेपाली नागरिकलाई भुटानी शरणार्थी बनाउने नाममा भएको ठगी धन्दाको अनुसन्धानमा तानिएका सांसद टोपबहादुर रायमाझी गत बुधबारबाट फरार छन् । पूर्वउपप्रधानमन्त्री एवं एमाले सचिव रायमाझी अदालतले पक्राउ पुर्जी जारी गरेपछि बिहीबारबाट सम्पर्कविहीन भएका हुन् । यही प्रकरणमा उनका छोरा सन्दीप, बहालवाला सचिव (तत्कालीन गृहसचिव) टेकनारायण पाण्डे, तत्कालीन गृहमन्त्री रामबहादुर थापाका सल्लाहकार इन्द्रजित राई पक्राउ परिसकेका छन् । प्रहरी हिरासतमा रहेका गिरोह सदस्य केशव दुलाल, सानु भण्डारी, टंक गुरुङ, सन्देश शर्मा पोखरेल र सागर थुलुङ राईको बयान, पीडितको उजुरीका आधारमा उनीहरू समातिएका हुन् । यो प्रकरणमा उच्च तहका कर्मचारी र राजनीतिक नेतृत्व पनि मुछिएकाले संसद्मा समेत बहस भएको हो ।
