विगत लामो समयदेखि नेपाली लोक गीत संगीत क्षेत्रमा लाग्नु भएकी कलाकार शुसीला डाँगीका सांगीतिक यात्राका क्रममा भएका तिता मिठा अनुभव लगायत उहाँको पारिवारिक र व्यवसायिक जीवनमा आधारित रहेर गरिएको संक्षिप्त कुराकानी ।

यहाँको पारिवारिक पृष्ठभूमि ?
जन्म स्थान राप्ती अञ्चल सल्यान, हाल बागचौर न.पा. ७ कर्णाली बाबा भुमप्रसाद डाँगी, तथा आमा पार्वती डाँगी हामी ४ जना सन्तान मध्ये २ जना मा १ जना भाइ १ जना दाइ र १ दिदी म चाहीँ कान्छी छोरी पारिवारिक अवस्था मध्यम खालको परिवार बाबा शिक्षक अहिले रिटाएर हुनुभएको भइसक्यो । अहिले सब परिवार काठमाडौं मै बस्छौं, इमाडोलमा घर छ । आमा घरको काम गर्ने, सबैले आ–आफ्नो कामगर्ने

सांगीतिक यात्रा कहिले देखि र कस्को पे्ररणाले भयो ?
सांगीतिक यात्रा २०५९ साल कार्तिकदेखि औपचारीक रुपमा सुरु गरियो, त्यो भन्दा पहिला गाउँमा मेलाजात्रामा गाइन्थ्यो जब ५९ सालमा काठमाडौं आएँ अनि व्यवसायीक रुपमा सुरु पनि गरियो र मेरो दाई पनि कलाकार भएकोले मलाइ त्यति केहि पनि गाह्रो भएन दाईले नै आफैले लगेर दोहोरी साँझमा संलगन गाराइदिनु भयो “रमाइलो चौतारी दोहोरी साँझ” जुन अहिले सम्म पनि चलीरहेको छ । त्यति बेला म ९ कक्षामा पढदै थिए । अनि यहाँबाट गएर जाँच दिएको । त्यति खेर कलाकार भने पछि सबैले कति सम्मान र इज्जत गर्ने गर्थे । हामी बुद्धनगर बस्थ्यौं कलाकारको पोसाक लगाएर बाटोमा हिड्दा सबैले तपाई गायिका हो भनेर सोध्थे । अहिले त्यस्तो छैन । त्यसपछि मैले धेरै वटा दोहोरी साँझमा काम गरे अनि धेरै ठाउँमा प्रतियोगीतामा भाग लिए । २०६३ सालमा टुबोर्गले आयोजना गरेको नव प्रतिभा प्रतियोगीतामा तृतीय भएको थिए । ४० हजार पुरस्कार पनि पाएको थिए त्यो क्षण मेरो अति स्मरणीय थियो । म गाउँमा पनि गीत गाउने प्रतियोगीतामा भाग लिएको भएर त्यति केही फरक भएन ।

पहिलो प्रस्तुती दिदा कस्तो अनुभव भयो ?
गाउँमा गाउदा बाजा, साउण्ड सिस्टम थिएन पहिलो पटक माइकमा गीत गाउदा आफ्नो स्वर कति राम्रो जस्तो लागेको थियो र आफुले गाउँमा जस्तो शब्द गाउदा पनि हुन्थ्यो भने यहाँ दोहोरी गाउँदा अन्तिम अनुप्रासको ख्याल गर्नुपर्छ ।

गीत संगीतमा लाग्दा गर्नुपरेका संघर्षका केही तिता मिठा अनुभव छन् कि ?
सांतीतिक क्षेत्रमा लाग्दाका धेरै तितामिठा हनुभव छन् यो क्षेत्रमा धेरै दुःख पाइयो र खुसी पनि पाइयो म एउटा गायिका मात्रै नभएर दोहोरी साँझको सञ्चालिका पनि थिए । मैले यो क्षेत्रमा धेरै दुःख गरेको छु २०६५ मा मैले लुम्बिनी दोहोरी साँझ सञ्चालन गरी ४ मा वर्ष आफ्नो पढाइलाई छोडेर यसमा लागि परे यसबाट केही कमाइयो पनि गुमाइयो पनि ।

यहाँलाई कुन चाँही गीत अथवा केले संगीतकार भनेर चिनायो ?
वास्तवमा म संगीतकार होइन म एउटा लोकदोहोरी गायिका हो । म प्रतियोगिताबाट नै अगाडि बढेको मान्छे हो २०६३ मा टुबोर्ग लोकप्रतियोगितामा तृतीय भए अनि २०६४ पहिलो धादिङ्ग महोत्सवमा प्रथम भए अनि २०६४ मै पाल्पा महोत्सवमा द्वतीय भए । अनि पोखरामा द्वीतीय भए भैरहवामा तृतीय भए अनि आफ्नै व्यवसायमा कति दोहोरी चलाए बसे २०६४ मा रेडियो नेपालमा लोकतन्त्र दिवसमा प्रथम भए २०६४ मै रेडियो नेपालबाट स्वर परीक्षा पास गरे ।

खास गरी यहाँको विधा के हो अन्य विधामा लाग्न मन किन लागेन ?
खास गरी मेरो विधा भनेको लोकदोहोरी हो । मैले शास्त्रीय संगीतमा व्याचलर गरेको छु इलाहाबादबाट चौथो वर्षको संगीत कोर्ष लगेको छु । अहिले समाजशास्त्रमा मास्टर पास गरे । अन्य विधामा लाग्ने मन त लाग्छ तर एउटा काम गर्दा अर्को लाई समय दिन नपाउदो रहेछ त्यसैले सबै काममा हात हाल्दा अलि गाह्रो त हुने नै भो ।

अहिलेसम्म कति जति गीतमा स्वर दिनुभयो ?
महिले आफुले गीतमा संगीत दिएको छैन आफ्नै लगानीमा ४ वटा गीत गाइयो तीनवटा यूटुवमा छन् १) नाच्छु जुरुक जुरुक २) जय शिव सम्भो जय जय शिव सम्भो ३) एउटा फिलीय ४ दाङ बटौली

अहिले सम्म यहाँको अनुभव के कस्तो रह¥यो ?
पहिले एउटा दोहोरीमा गीत गाउन जाँदा पनि ३ दिनसम्म ट्रायल भनेर राख्थ्यो गीत गाउने कलाकार भने पछि सम्मान गर्थो अहिले यो भाइरलको जमाना आयो एउटा गीत गाउन जान्यो र मिडियामा गयो भने कलाकारको स्वर के हो ? ताल के हो ? अनुप्रास के हो ? के को स्वर परीक्षा अब यो पाराले हाम्रा मौलिक गीत संगीत ओझेलमा पर्ने भए । यो अहिलेको मिडिया पनि के हो के ह्वात ह्वातै माथि चढाइछ अनी तल झार्छ ।

गीत संगीत बाहेक अरु के गर्दै हुनुहन्छ ?
गीत संगीत बाहेक अरु मेरो आफ्नै व्यापार विजनेश छ खास त्यसैमा व्यस्त छु ।

नयाँ आउने प्रतिभाहरुलाई के भन्न चाहानु हुन्छ ?
म नयाँ आउने कलाकार भाइबहीनीहरुलाई के भन्छु भने हामी लहलहमा लागेर यो क्षेत्रमा आउनु भन्दा यो क्षेत्रलाई राम्रो सँग बुझेर आफुले कति गाउन सक्छु भनेर आफुलाई आफैैले चिनेर आउदा राम्रो हुन्छ । जुन हाम्रो भगवानले दिएको स्वर भन्छन् नि त्यसलाई नै अगि बढाउनु अनिवार्य ठान्दछु ।

अन्त्यमा हामीले सोध्न छोडेका र यहाले भन्न चाहानु भएका केही कुरा छन् की ?
मैले भन्न चाहेका कुरा खासै त छैनन् तर हामी जुन विधाको कलाकार भएता पनि कुनै पनि क्षेत्र वा परिवेशबाट हाम्रो मौलिकतालाई हराउन दिनु हुन्न हाम्रो संस्कृती लाई सम्हालेर राख्नुपर्छ । साथै आम दर्शक पाठकहरुको नजरमा म एउटा व्यवसायिक कलाकार भएको हुनाले चासोको विषय त पक्कै हो मानिस जतिसुकै पोख्त भएपनि हरेक दिन केही न केही सिकिरहेको हुन्छ । म लामो समयदेखि गीत संगीतमा लागको भएता पनि म पनि हरेक दिन सिक्ने क्रममै छु । यहाँ सम्म मन पराइदिनु भएको छ । अबका दिनमा पनि मैले मेरो तर्फबाट सक्दो कोशिस गर्नेछु र यहाँहरुको माया अझ खाँचो छ, मेरा गीत सुनिदिनुहोला र राम्रो नराम्रो सुधार गर्नुपर्ने कुरा प्रस्ष्टसँग प्रतिक्रिया दिनुहोला यसबाट मलाई अझ खारिने अवसर प्राप्त हुने छ । र अन्तमा यहाँले मेरा आफ्ना कुरा राख्ने अवसर दिनु भयो यसको लागि यहाँको संचार माध्यमप्रति आभारी छु । धनयवाद ।